EEG biofeedback
EEG Biofeedback to połączenie słów EEG (skrót od ElektroEncefaloGrafia), Bio (od biologiczny) i feedback (ang. sprzężenie zwrotne). „Biofeedback” dosłownie oznacza: „biologiczne sprzężenie zwrotne”, a „EEG Biofeedback” – dostarczanie trenującemu informacji zwrotnej o zmianach aktywności mózgu.
Dzięki informacji zwrotnej trenujący może nauczyć się świadomie zmieniać wzorce funkcjonowania mózgu.
EEG biofeedback - na czym polega?
W treningu EEG Biofeedback wykorzystuje się to, że mózg w ramach swojej aktywności wytwarza fale, które są rejestrowane przez aparat EEG. Parametry tych fal są charakterystyczne dla rożnych rodzajów aktywności mózgu. Kiedy jesteśmy głęboko zrelaksowani mózg wytwarza fale alfa (o częstotliwości 8-12 Hz), w trakcie skupienia i koncentracji – fale beta (15-20 Hz), rozdrażnieni i zdenerwowani emitujemy fale o wyższych częstotliwościach (20-35 Hz).
Podczas treningu osoba ucząca się widzi na ekranie zapis swoich fal mózgowych i może wpływać na nie odpowiednio kierując aktywnością mózgu.
To jest tak jak z przeglądaniem się w lustrze. Jeżeli chcemy sprawdzić i poprawić swój wygląd, przeglądamy się w lustrze i poprawiamy włosy. Powtarzamy poprawianie do momentu gdy uznamy że jest zgodna z naszymi oczekiwaniami. Podobnie rzecz ma się podczas treningu Biofeedback obserwujemy aktywność mózgu i ulepszamy jego działanie “poprawiając” fale EEG.
W jaki sposób poprawiamy fale EEG? Biofeedback opiera się o prawa uczenia się, zwłaszcza zasady warunkowania. Na przykład: wzmacniamy fale sprzyjające koncentracji, relaksacji, panowaniu nad emocjami, a tłumimy fale charakterystyczne przy zaburzeniach snu, stresie, rozproszeniu uwagi. W trakcie kolejnych ćwiczeń tworzą się nowe połączenie nerwowe (synapsy). Efekty uzyskane podczas treningów biofeedback są długotrwałe dzięki plastyczności mózgu.
Oprócz ćwiczenia fal mózgowych, za pomocą metody biofeedback można korzystać z protokołów wielomodalnych. Protokoły wielomodalne to protokoły treningowe łączące różne parametry fizjologiczne. Na przykład Biofeedback GSR i EEG wykorzystuje oporność skóry i aktywność bioelektryczną mózgu. Trening taki jest niezwykle skuteczny w nauce relaksacji. Z kolei Biofeedback HRV i RESP ma na celu synchronizację zmienności rytmu zatokowego serca i częstość oddechu. Protokoły wielomodalne bardzo często stosujemy w treningu dorosłych.
EEG biofeedback - jak długo trwa i jakie są efekty terapii?
Trening EEG biofeedback składa się z szeregu sesji treningowych. Liczba sesji zależy od rozpoznanego problemu, celów treningu oraz indywidualnej krzywej uczenia się. Z doświadczeń wynika, że pierwsze efekty treningu są widoczne po 10-12 sesjach (przy 2 sesjach w tygodniu). W konkretnych przypadkach liczba takich sesji może być jednak większa (najczęściej 20 – 30) tak, aby nastąpiło utrwalenie pożądanego wzorca fal mózgowych. Sesje treningowe należy wykonywać przynajmniej dwa razy w tygodniu, najlepiej o podobnej porze dnia. Bardzo skuteczny jest trening codzienny.
Pierwsze trwałe efekty terapii obserwujemy po 10-12 sesjach (w 5-6 tygodniu terapii). Jest to związane z czasem tworzenia nowych połączeń między neuronami. Szybciej nie da się “wydeptać nowych ścieżek w mózgu”, co często mówimy osobom, które zgłaszają się do nas np. na dwa tygodnie przed ważnym egzaminem (a dwa tygodnie przed egzaminem polecamy trening relaksacji GSR Biofeedback lub trening typu Peak Performance, czyli „podkręcenie procesora” – przyda się do następnych egzaminów…)
Efekty te są zależne od zastosowanych protokołów treningowych. Najczęściej są to: poprawa motoryki małej (poprawia się jakość pisma i prac plastycznych), regulacja rytmów dobowych (w szczególności jakość snu), zmniejszenie częstości tików. Na początku terapii poinformujemy na które zmiany w zachowaniu należy zwrócić szczególną uwagę.
Efekty terapii biofeedback są długotrwałe. Wyuczona umiejętność świadomego przełączania się pomiędzy różnymi stanami mentalnymi – o ile będzie wykorzystywana na co dzień – jest trwała. Warto jednak pamiętać, że przerwanie terapii, której liczba odbytych sesji była mniejsza niż 10 (terapia trwała krócej niż 4-5 tygodni) może spowodować utratę dotychczasowych osiągnięć.
Jeżeli przerwa ma miejsce pomiędzy cyklami terapeutycznymi (cykl trwa ok 3 miesięcy), to nie wpłynie to na efekty terapii biofeedback. Dlatego przy ustalaniu harmonogramu treningu należy uwzględnić dłuższe wyjazdy, przerwy wakacyjne i inne dłuższe nieobecności.
Skuteczność terapii EEG biofeedback
Skuteczność terapii silnie zależy od indywidualnej krzywej uczenia się. Trening Biofeedback opiera się na warunkowaniu instrumentalnym. Pod tym względem nie różni się od nauki języka obcego, matematyki lub gry na pianinie. Modyfikujemy zachowanie poprzez stosowanie nagród i kar, co wpływa na prawdopodobieństwo wystąpienia zachowania pożądanego. Kolejnym ważnym czynnikiem skuteczności terapii jest budowa systemu wsparcia. W szczególności rodzice powinni być przekonani do metody.
W przeciwieństwie do wielu innych metod psychoterapeutycznych, w terapii biofeedback nie jest konieczne “otwarcie się” przed terapeutą. Wprawdzie stosujemy kwestionariusze do subiektywnej oceny symptomów, ale mają tylko walor pomocniczy. Na podstawie raportu QEEG (badania diagnostycznego czynności mózgu) można z pewnym prawdopodobieństwem określić najważniejsze dysfunkcje i opracować indywidualny plan terapii.
Biofeedback jest metodą nieinwazyjną, wykorzystującą autoregulację czynności bioelektrycznej mózgu, dlatego można stosować tę metodę równolegle z innymi metodami terapeutycznymi. Jednak nie rekomendujemy łączenia Biofeedbacku z np. treningami stymulacji słuchowej.
Komu zalecamy terapię EEG biofeedback?
Często można spotkać w Internecie długie listy dolegliwości, którym biofeedback może przynieść ulgę. Nie jest to wykluczone. Podchodzimy do biofeedbacku z entuzjazmem i pasją, ale jesteśmy dalecy od traktowania tej metody jako panaceum na wszystkie dolegliwości. Najważniejszym kryterium rozpoczęcia treningu jest spójność oceny subiektywnej trenującego (lub jego rodzica) z obiektywną mapą aktywności jego mózgu. Jeżeli rodzic narzeka na problemy szkolne dziecka, a rozkład i organizacja fal jest w normie nie podejmujemy się treningu. Przyczyny problemów mogą być gdzie indziej, sugerujemy wówczas inny rodzaj terapii.
Przeczytaj nasz artykuł: Wskazania do terapii biofeedback
Treningi biofeedback są dobre dla każdego – zarówno dzieci, młodzieży jak i dorosłych. Każdy trening, w tym trening mózgu, wymaga zaangażowania i determinacji trenującego. Dzieci w wieku szkolnym potrafią doskonale współpracować z trenerem oraz właściwie odczytywać i reagować na informacje zwrotne o swoim stanie psychofizycznym. Sesje dla młodszych dzieci są zazwyczaj krótsze, trwają do 20-30 minut.
Czy terapia EEG biofeedback jest bezpieczna?
EEG Biofeedback – prowadzony przez doświadczonego neuroterapeutę – jest metodą bezpieczną. Nie stwierdzono poważnych skutków ubocznych. Po sesji treningowej – w zależności od celów treningów – niektórzy mogą czuć się wyciszeni, trochę senni lub lekko pobudzeni (jak po małej kawie).
Wśród niektórych Pacjentów budzi pewne obawy połączenie elektrod przyklejonych do głowy z urządzeniem biofeedback – zapewniamy, że jest to całkowicie bezpieczne. Używana przez nas aparatura łączy się z komputerem za pomocą technologii Bluetooth (a więc nie ma fizycznej styczności z podłączonym do prądu komputerem), zaś samo urządzenie biofeedback zasilane jest zwykłymi bateriami AA.
Samo zakładanie elektrod jest praktycznie nieodczuwalne. Elektrody są przyklejane do głowy za pomocą specjalnej pasty klejąco-przewodzącej. Pasta jest łatwo zmywalna (ścieramy chusteczką), nie powoduje żadnych podrażnień, nie pozostawia śladów jej użycia, nie jest alergiczna.
Przeciwskazania do terapii
Ogólnie rzecz biorąc, nie ma przeciwwskazań. Przy czym należy mieć na uwadze, że:
Osoby cierpiące na schorzenia neurologiczne powinny zasięgnąć opinii lekarza specjalisty przed rozpoczęciem terapii. W przypadku osób z epilepsją należy sprawdzić fotowrażliwość i nie stosować specjalnie dobrany feedback wizualny.
Terapia poważnych chorób psychicznych (tzw. “duża” psychiatria, próby samobójcze) powinna być prowadzona wyłącznie w warunkach klinicznych. Przy terapii farmakologicznej konieczna współpraca z lekarzem przy ewentualnym stopniowym zmniejszaniu dawek lekarstw. Bardzo ostrożnie należy prowadzić trening małych dzieci (6-8 lat) ze względu na ich ogromną plastyczność mózgu.
EEG biofeedback - opinie
Terapią biofeedback zajmujemy się od 2007 r. i do tej pory w naszym Ośrodku przeprowadziliśmy ponad 40 tysięcy sesji pracując z ponad tysiącem Pacjentów. Nasze doświadczenie pokazuje, że biofeedback jest skuteczną terapią, dzięki której Pacjenci rozwiązują swoje problemy. Sens naszej pracy upatrujemy w wypowiedziach Klientów:
„wychowawczyni powiedziała mi, że syn mniej się wierci w ławce podczas lekcji …”
„mam wrażenie, że córka wyciszyła się ostatnio i jest mniej wybuchowa …”
„robi mniej bezmyślnych błędów przy rozwiązywaniu zadań matematycznych”
„mój syn śpi spokojniej, nie kopie się w nocy …”
„nasz synek (autystyk) zaczął mówić, wypowiada pełne zdania …”
„szybciej zabiera się za odrabianie lekcji w domu …”
„miewam tremę przed występem, ale już mnie nie paraliżuje …”
„wczoraj zaczął czytać lekturę, z własnej woli, bez przypominania …”
„niespodziewanie bardzo dobrze napisał egzamin kończący szkołę ”
Skontaktuj się z nami
Chcesz wiedzieć, czy metoda biofeedback jest dla Ciebie lub Twojego dziecka?
Skontaktuj się z nami i umów się na wizytę lub badanie QEEG: